Wspomaganie rozwoju psychospołecznego w okresie dorastania z metodyką 1100-P-OP24WR-SD
Wykład (WYK) Semestr letni 2018/19

Babicka-Wirkus A. (2018) Respektowanie prawa do autorefleksji a rytuały oporu gimnazjalistów. Warszawa: Rzecznik Praw Dzieck, rozdz. 4-6.

Brzezińska A. I. (2005a) Jak myślimy o rozwoju człowieka . W: A. Brzezińska (red.) Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk, GWP, s. 5-19.

Brzezińska A. I. (2005b) Jak przebiega rozwój człowieka?. W: A. Brzezińska (red.) Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk, GWP, s. 21-39.

Brzezińska A.I. (2017) Tożsamość u progu dorosłości. Wizerunek uczniów szkół ponadgimnazjalnych, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych, rozdz. 1-3 oraz Zakończenie.

Deptuła M. (2013) Odrzucenie rówieśnicze. Profilaktyka i terapia. Warszawa: WN PWN, rozdz. 1, 4, 6.3, 7, 8.

Deptuła M. (2012) Przeciwdziałanie agresji wśród gimnazjalistów poprzez wspieranie rozwoju ich zdolności do samokontroli emocjonalnej. "Wychowanie na co Dzień", 10-11, 11-14.

Deptuła M. (2013) Rozwijanie kapitału społecznego jako zadanie nauczycieli. "Chowanna", tom 2 (41), 29-41. B. Pituła (red.) Nauczyciel we współczesnej kulturze. https://docplayer.pl/9470861-Chowanna-tom-2-41-nauczyciel.html

Kendall P.C., Choudhury M., Hudson J., Webb A. (2013) Terapia poznawczo-behawioralna zaburzeń lękowych u młodzieży. Podręcznik terapeuty. Gdańsk, GWP.

Komendant-Brodowska (2013) Między głosem sumienia a więzami przyjaźni. Zachowanie świadków dręczenia (bullying) a struktura klasy szkolnej. "Decyzje", 20, s. 67-103. artykuł dostępny na stronie internetowej czasopisma http://www.decyzje.pl/

Rosenberg M. B. (2011) Porozumienie bez przemocy. Wyd. II rozszerzone, Wydawnictwo Czarna Owca.

Ziółkowska B. (2005) Okres dorastania. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać? W: A. Brzezińska (red.) Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk, GWP, s. 379-422.

Wójcik M., Popiołek K., Otrębska A., Błońska M., Marszałek H., Wiercińska K. Interwencja Edukacyjna Bliżej. Dla pierwszej klasy gimnazjum. https://www.swps.pl/images/2015/dokumenty/Interwencja-Edukacyjna-Blizej.pdf

Wójcik M., Helka A., Wośko A. (2016) Tworzenie pozytywnego klimatu klasy gimnazjalnej jako czynnik zapobiegający wykluczaniu i przemocy rówieśniczej. Interwencja Eduakcyjna Bliżej. W: A. Bańka, K. Popiołek, M. Wójcik M., A. Hełka, J. Płachetka (red.) Człowiek w społeczności lokalnej. Partycypacja, zasoby, aktywizacja. Wydawca: Stowarzyszenie Psychologia i Architektura w Poznaniu, SWPS Uniwersytet Humanistyczny, Wydział Zamiejscowy w Katowicach, rozdz. 7.

Wójcik M., Mondry M. (2017) Badania partycypacyjne z udziałem młodzieży. Projekt INKLA - zapobieganie przemocy rówieśniczej oraz projekt Photovoice - Szkoła, klasa, grupa rówieśnicza - blaski i cienie. "Teraźniejszość - Człowiek - Edukacja, Tom 20, nr 4(80), s. 86-102.

Wójcik M., Hełka A., Kozak B. [i in.] (2015) Zapobieganie wykluczeniu rówieśniczemu w gimnazjum, "Edukacja", vol. 3, nr 134, 2015, ss. 123-140. http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2015/3-8-wojcik-i-in-zapobieganie-wykluczeniu-rowiesniczemu.pdf

W-1 Student wie, jakie zmiany w sferze biologicznej, psychicznej i społecznej zachodzą w okresie dorastania i jakie w związku z tym nastolatek może mieć trudności [K_W06].

W-2 Student wie, jakie mogą być uwarunkowania odrzucenia rówieśniczego oraz jakie znaczenie w tym procesie mogą mieć osobiste kompetencje nastolatka [poznawcze, emocjonalne i społeczne], stereotypowe funkcjonowanie rówieśników w klasie szkolnej i nauczycieli, wie na czym polega zagrożenie rozwoju z tym związane [K_W11]

U-1 Student potrafi zaprojektować proces wspomagania rozwoju nastolatka w oparciu o koncepcję zadań rozwojowych w ujęciu A.I. Brzezińskiej na podstawie opisu przypadku przygotowanego przez prowadzącego zajęcia. Projekt obejmuje sformułowanie celów zgodnie z koncepcją rozwoju prezentowaną przez A.I. Brzezińską oraz podanie adekwatnych do niej przykładów działania [K_U04]

U-3 Student rozumie na czym polega specyfika oddziaływań opartych na koncepcji poznawczej, poznawczo-behawioralnej oraz na założeniach psychologii humanistycznej w zakresie celów oddziaływań i sposobów ich osiągania. Potrafi podać przykłady praktyk edukacyjnych wspierających rozwój psychospołeczny młodzieży opartych na w/w podstawach teoretycznych [K_U08]

Egzamin pisemny sprawdzający wiedzę dotyczącą warunków sprzyjających rozwojowi psychospołecznego dziecka od 12/13 roku życia do 18 lat i sposobów jego wspomagania oraz umiejętność jej zastosowania w praktyce do rozwiązywania przykładowych problemów nastolatka.

Zadania będą dotyczyły poszczególnych efektów kierunkowych. Warunkiem uzyskania oceny dostatecznej jest uzyskanie więcej niż 50% punktów przewidzianych dla danego efektu. Końcowa ocena będzie wypadkową ocen szczegółowych.

Informacje o charakterze zadań i kryteriach ich oceniania zostaną przekazane w trakcie wykładów.

1. Koncepcja wspomagania rozwoju dzieci i młodzieży w rodzinie, przedszkolu i szkole, w placówce socjalizacyjnej.

2. Specyfika rozwoju w okresie dorastania – zadania rozwojowe i warunki niezbędne do ich realizacji w rodzinie i w szkole.

3. Zjawisko odrzucenia rówieśniczego: istota, wybrane przyczyny i następstwa. Rola dorosłych i rówieśników w powstawaniu zjawiska stygmatyzacji dzieci odmiennych od rówieśników.

4. Wspomaganie rozwoju wybranych kompetencji interpersonalnych – umiejętność współpracy.

5. Wybrane metody wspomagania rozwoju teorii umysłu i samokontroli [indukcja, metoda dystansowania; proaktywny plan - Rossa W. Greenne'a i J. Stuarta Ablon'a, język żyrafy Marshalla B. Rosenberga].

6. ART. – Trening zastępowania agresji Arnolda B. Goldsteina, Barre’ego Glicka i Johna C. Gibbsa.

7. Terapia poznawczo - behawioralna zaburzeń lekowych u młodzieży - program „Lęk” Philipa C. Kendalla i współautorów.