Literatura pozytywizmu 1000-FP12LP-SP
Wykład (WYK)
Semestr letni 2018/19
Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)
Liczba godzin: | 30 |
Limit miejsc: | (brak limitu) |
Zaliczenie: | Egzamin |
Literatura uzupelniająca: | Publicystyka kulturalna wczesnego pozytywizmu polskiego. Antologia. Wstęp T. Sobieraj. Wybór, opracowanie i komentarze M. Barańska, T. Sobieraj. Warszawa 2016. W kręgu młodokonserwatyzmu warszawskiego 1876-1918. Red. M. Gloger, W. Ratajczak. Bydgoszcz 2015. T. Budrewicz, T. Sobieraj, W sprawie przełomu pozytywistycznego. Spory krytyczne wokół „Zarysu literatury polskiej z ostatnich lat szesnastu“ Piotra Chmielowskiego. Poznań 2015. T. Sobieraj, Prus versus Świętochowski. W sporze o naukowość, krytykę pozytywną i „Lalkę“. Poznań 2008. |
Metody dydaktyczne - inne: | Wykład kursowy |
Literatura: |
H. Markiewicz, Spór o przełom pozytywistyczny. W tegoż: Literatura i historia. Kraków 1994 lub „Teksty Drugie” 1990, nr 5/6. H. Sienkiewicz, Humoreski z teki Worszyłły. Wstęp i opracowanie B. Mazan. Wrocław 1989. Nasza Biblioteka. E. Pieścikowski, Od „Chybionej powieści” do „Anielki”. W tegoż: Nad twórczością Bolesława Prusa. Poznań 1989 lub w tegoż: Bolesław Prus – „humorysta w wielkim stylu”. Poznań 2012. J. Bachórz, „Placówka” Bolesława Prusa. Projekt kolejnej interpretacji. „Pamiętnik Literacki” 1985, z. 2. T. Żabski, Wstęp do: B. Prus, Opowiadania i nowele. Wrocław 1996, 2009. BN I 291; T. Żabski, Wstęp do: B. Prus, Placówka. Wrocław 1987. BN I 251 J. Bachórz, Wstęp do: B. Prus, Lalka. T.1-2. Wrocław 1991, 1999. BN I 262. T. Bujnicki, Wstęp do: H. Sienkiewicz, Wybór nowel i opowiadań. Wyd.4. Wrocław 1992. BN I 231. L. Ludorowski, „Pójdźmy za Nim! Misterium pasyjne Sienkiewicza. W zbiorze: Motywy religijne w twórczości Henryka Sienkiewicza. Kielce 1998, s. 93-102. M. Gloger, Pesymizm - utopia – chiliazm. O myśleniu utopijnym Bolesława Prusa. "Pamiętnik Literacki" 2003, z. 2, s. 55–77. M. Gloger, Thomas Carlyle i tajemnica idealizmu Orzeszkowej. W zbiorze: Sekrety Orzeszkowej. Red. G. Borkowska i in. Warszawa 2012. Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu. Opracowała J. Kulczycka-Saloni. Wrocław 1985. BN I 249. „Stąd konserwatyzm jest pozytywizmem”. Myśl społeczno-polityczna młodych konserwatystów warszawskich i ich adherentów 1876-1918. Wstęp, wybór i opracowanie M. Gloger, W. Ratajczak. Kraków 2017. Publicystyka okresu pozytywizmu 1860-1900. Antologia. Opracował S. Fita. Warszawa 2002. J. Kulczycka-Saloni, Literatura polska lat 1876 – 1902 a inspiracja Emila Zoli. Wrocław 1974. |
Efekty uczenia się: |
KW_14 omawia najistotniejsze zagadnienia periodyzacji literatury polskiej w zakresie poszczególnych epok (tj. staropolskiej, oświecenia, romantyzmu, pozytywizmu itd.), charakteryzuje reprezentatywne dla nich utwory literackie oraz ich koincydencje kulturowe KW_10 opisuje podstawowe elementy wiedzy z zakresu historii Polski oraz wyjaśnia jej znaczenie w rozwoju języka i literatury polskiej oraz innych faktów kultury K_U02 posługuje się podstawową terminologią, dobiera i stosuje odpowiednie metody, narzędzia badawcze oraz opracowuje i prezentuje wyniki pozwalające na rozwiązywanie problemów w zakresie językoznawstwa, literaturoznawstwa, kultury, edytorstwa /pedagogiki/ psychologii/ dydaktyki K_U03samodzielnie zdobywa wiedzę i rozwija umiejętności badawcze, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego K_U13 konstruuje typowe prace pisemne w języku polskim oraz obcym, podejmujące typowe zagadnienia kultury, literatury i języka z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i różnych źródeł K_K08zdaje sobie sprawę z konieczności integracji wiedzy o kulturze, języku i literaturze w budowaniu tożsamości narodowej oraz rozwijaniu więzi społecznych na poziomie lokalnym, krajowym i globalnym W01 omawia wewnętrzną periodyzację literatury pozytywizmu, charakteryzuje twórczość najważniejszych autorów epoki, omawia treść, problematykę ideową i społeczną oraz koincydencje kulturowe pozytywistycznych utworów literackich oraz publicystycznych. opisuje podstawowe elementy wiedzy z zakresu historii Polski oraz wyjaśnia jej znaczenie w rozwoju języka i literatury polskiej oraz innych faktów kultury W02 zna podstawowe fakty z historii Polski drugiej połowy XIX wieku i rozumie ich znaczenie dla rozwoju pozytywizmu w Polsce posługuje się podstawową terminologią, dobiera i stosuje odpowiednie metody, narzędzia badawcze oraz opracowuje i prezentuje wyniki pozwalające na rozwiązywanie problemów w zakresie językoznawstwa, literaturoznawstwa, kultury, edytorstwa /pedagogiki/ psychologii/ dydaktyki U01 posługuje się podstawową terminologią z zakresu poetyki (rozpoznaje wyznaczniki gatunków literackich) oraz prądów estetycznych, ideowych oraz filozoficznych pozwalające interpretować i właściwie rozumieć pozytywistyczne teksty kultury samodzielnie zdobywa wiedzę i rozwija umiejętności badawcze, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego U02 pod kierunkiem prowadzącego zajęcia dociera do literatury przedmiotu, zwłaszcza w celu napisania pisemnej pracy z literatury pozytywizmu, dokonuje samodzielnej kwerendy bibliograficznej we wskazanych zakresach, samodzielnie poszerza krąg lektur w ramach preferowanej problematyki w zakresie kultury pozytywizmu. konstruuje typowe prace pisemne w języku polskim oraz obcym, podejmujące typowe zagadnienia kultury, literatury i języka z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i różnych źródeł U02 konstruuje pracę pisemną w języku polskim na zadany temat z literatury i kultury epoki pozytywizmu z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i samodzielnie dobranych i opanowanych źródeł. zdaje sobie sprawę z konieczności integracji wiedzy o kulturze, języku i literaturze w budowaniu tożsamości narodowej oraz rozwijaniu więzi społecznych na poziomie lokalnym, krajowym i globalnym K01 wykorzystuje wiedzę z zakresu literatury, publicystyki i ideologii pozytywistycznej w budowaniu polskiej tożsamości narodowej oraz rozwijaniu więzi społecznych i organicznikowskich. Rozumie i wciela w życie ideę społeczeństwa jako żywego organizmu. |
Metody i kryteria oceniania: |
Aby przystąpić do egzaminu, oprócz znajomości problematyki wykładów, należy się zapoznać z literaturą podmiotu (14 poniżej wymienionych obowiązkowych pozycji we wskazanych edycjach wraz ze wstępami oraz komentarzami) oraz 1 wybraną monografią historycznoliteracką z zakresu literatury przedmiotu. Na ocenę dostateczną student wykazuje się elementarną znajomością treści oraz implikowanej przez utwór problematyki ideowo-estetycznej wszystkich wskazanych pozycji z zakresu literatury podmiotu. Ponadto student omawia problematykę jednej wybranej monografii historycznoliterackiej z zakresu literatury pozytywizmu (z przedstawionej w niniejszym sylabusie listy podstawowej literatury przedmiotu), orientuje się w ewolucji światopoglądowej epoki i przemianach poetyki, poszczególne dzieła przyporządkowuje określonej fazie rozwojowej (zna datę roczną powstania utworu), wiąże je z określoną poetyką i prądami estetyczno-ideowymi, orientuje się w problematyce wykładów oraz potrafi wnikliwiej omówić przynajmniej trzy wybrane tematy z listy wykładów, nawiązuje do wiedzy nabytej na konwersatoriach. Na ocenę dobrą student ponadto wnikliwie omawia problematykę artystyczną i światopoglądową epoki i potrafi tę wiedzę odnieść do interpretacji i zaprezentowania problematyki najważniejszych, wskazanych przez egzaminatora dzieł literackich. Dobrze orientuje się w historii Polski XIX wieku. Na ocenę bardzo dobrą student ponadto bardzo trafnie i wnikliwie omawia problematykę światopoglądową, estetyczną i krytycznoliteracką oraz uruchamia konteksty z zakresu antropologii, filozofii, historii, korespondencji sztuk. Bardzo dobrze zna historię Polski XIX wieku. Swobodnie dyskutuje na tematy podejmowane na wykładach, zajmuje samodzielne i krytyczne stanowisko. |
Zakres tematów: |
1. Przełom pozytywistyczny w kulturze polskiej. 2. Dialektyka polskiego pozytywizmu, periodyzacja wewnętrzna i granice epoki. 3. Autorytety filozoficzno-ideowe polskiego pozytywizmu liberalnego (A. Comte, H. Spencer, H. Taine, J.S. Mill, E. Renan, J. Supiński). 4. Młody konserwatyzm warszawski 1876-1918, czyli pozytywizm konserwatywny. 5. Liberalizm pozytywistyczny: B. Prus i A. Świętochowski. 6. O antynomiach i ewolucji postawy ideowej Henryka Sienkiewicza 7. „Trylogia” H. Sienkiewicza i spór o powieść historyczną w dobie pozytywizmu. 8. „Lalka” Bolesława Prusa jako powieść polifoniczna. 9. „Lalka” Bolesława Prusa wobec dziewiętnastowiecznej formacji kulturowej 10. „Cham” Elizy Orzeszkowej jako powieść manichejska i zapowiedź przełomu antypozytywistycznego. 11. „Faraon” Bolesława Prusa: ponadczasowa powieść polityczna czy fresk historyczny? 12. Organicyzm pozytywistyczny. Źródła, praktyka, kontynuacje. 13. Pozytywizm narodowy 1886-1918. 14. Pozytywizm i utopia a cele kultury nowoczesnej. 15. Polsko-czeskie kontakty kulturalne doby pozytywizmu. |
Grupy zajęciowe
Grupa | Termin(y) | Prowadzący |
Miejsca |
Akcje |
---|---|---|---|---|
1 |
każdy czwartek, 11:00 - 12:30,
sala 18 |
Maciej Gloger | 14/19 |
|
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku: Budynek przy ulicy Jagiellońskiej |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.