Teoria i metodyka wspomagania rozwoju psychospołecznego dzieci i młodzieży 1100-P-PW23TIM-SP
Wykład (WYK)
Semestr zimowy 2019/20
Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)
Liczba godzin: | 15 | ||
Limit miejsc: | (brak limitu) | ||
Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę | ||
Rygory zaliczenia zajęć: | zaliczenie |
||
Literatura uzupelniająca: | Brzezińska A. (2003) Dzieci z układu ryzyka. W: A. Brzezińska, S. Jabłoński, M. Marchow (red.) Ukryte piętno. Zagrożenia rozwoju w okresie dzieciństwa. Poznań, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, s. 11-37. Brzezińska A. I. (2004a) Co wiemy o tym, jak rozwija się człowiek w ciągu życia? W: A. Brzezińska, E. Hornowska (red.) Dzieci i młodzież wobec agresji i przemocy. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, s.13 - 27. Domagała-Zyśk E. (2012) Relacje rówieśnicze uczniów z niespecyficznymi trudnościami w nauce, w: E. Domagała-Zyśk (red.) Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w środowisku rówieśniczym, Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 13- 27 (praca dostępna w Internecie). Dykalska-Bieck, Zawadzka A.M., Lipowska M. (2017) Wychowanie w kulturze konsumpcji. Postawy wychowawcze rodziców a tendencje materialistyczne u dzieci 5-6-letnich, „Polskie Forum Psychologiczne”, tom 22, r. 4, s. 636-655. Fortuna P. (2015) Pozytywna psychologia porażki. Jak z cytryn zrobić lemoniadę, Sopot: GWP. Holler I. (2007) Porozumienie bez przemocy. Ćwiczenia: materiały do pracy indywidualnej i grupowej oraz dla osób prowadzących szkolenia. Warszawa, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co. Agencja Wydawnicza. Misiuk A. (2016) Realizacja koncepcji „Porozumienia bez przemocy” jako przykład edukacji alternatywnej. „Państwo i Społeczeństwo”, (XVI) nr 2, s.223-235. Oleś M. (2006) Psychologiczna charakterystyka dzieci o wysokim i niskim poczuciu osamotnienia. „Roczniki Psychologiczne”, Tom IX, nr 1, s.121-140. Puchała E. (2009) Szkoła jako wspólnota osób. Poradnik dla nauczycieli i wychowawców. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, część II i załącznik. Sidor-Piekarska B. (2012), Relacje uczniów z niepełnosprawnością intelektualną z rówieśnikami w kształceniu niesegregacyjnym, w: E. Domagała-Zyśk (red.) Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w środowisku rówieśniczym, Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 65-80, (praca dostępna w Internecie). |
||
Metody dydaktyczne: | metody kooperatywne wykład kursowy |
||
Metody dydaktyczne - inne: | Wykorzystywanie technologii informacyjnej: prezentacje multimedialne z pytaniami zachęcającymi do refleksji i porządkowania wiedzy. Zlecanie studentom zadań wymagających zastosowania specjalistycznej wiedzy naukowej do rozwiązywania hipotetycznych problemów występujących w praktyce (projektowanie interwencji pedagogicznej dotyczącej warunków rozwoju psychospołecznego dzieci z określonymi trudnościami w funkcjonowaniu psychospołecznym - praca w kontakcie indywidualnym, praca z grupą przedszkolną / klasą szkolną. |
||
Literatura: |
Brzezińska A. I. (2005a oraz wydania późniejsze) Jak myślimy o rozwoju człowieka . W: A. Brzezińska (red.) Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk, GWP, s. 5-19. Brzezińska A. I. (2005b oraz wydania późniejsze) Jak przebiega rozwój człowieka?. W: A. Brzezińska (red.) Portrety psychologiczne człowieka . Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk, GWP, s. 21-39. Deptuła M. (2013) Odrzucenie rówieśnicze. Profilaktyka i terapia. Warszawa: WN PWN, rozdz. 6, 7, 8. Farnicka M. Liberska H. (2017) Między poczuciem akceptacji, wsparcia a wykluczeniem – uwarunkowania różnych dróg adaptacji dzieci do szkoły. „Studia Edukacyjne”, nr 43, s. 99-112. Kołakowski A., Pisula A. (2011) Sposób na trudne dziecko. Sopot, GWP. Rozdział 2. Kulawska E. (2013) Uwarunkowania i konsekwencje odrzucenia dziecka w wieku szkolnym przez grupę rówieśniczą. „Seminare”, t. 33, s. 193-207. Poćwiardowska B. (2013) Wspomaganie rozwoju kompetencji wychowawczych rodziców dzieci w wieku przedszkolnym, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, rozdz. 1. Rosenberg M. (2006). Edukacja wzbogacająca życie. Warszawa: Jacek Santorski & Co. Agencja Wydawnicza, s. s. 32-76. Seul S. (2009) Kontekst społeczny w późnym dzieciństwie a rola ucznia, Kraków: Impuls, rozdz. 1-3 i 6. Sikorski W. (2013) Proksemika klasy szkolnej – ukryty wymiar edukacji, „Edukacja”, nr 3 (123), s. 91-105. Siadak G. (2016) Tworzenie sytuacji sprzyjających zaangażowanej współpracy dzieci w wieku wczesnoszkolnym. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 2(33) s. 76-88. Smogorzewska J., Szumski G. (2015) Rozwijanie kompetencji społecznych dzieci przedszkolnych. Teoria – Metodyka – Efekty, Warszawa: PWN, rozdz. 1 i 2. Smogorzewska J. (2019) Środowisko szkolne a rozwój teorii umysłu u dzieci w młodszym wieku szkolnym. Badanie podłużne uczniów z niepełnosprawnością i bez niepełnosprawności, Warszawa: PWN, rozdz. 1i 2. Smolińska-Theiss B. (2012) Dziecko w szkole – szkoła w służbie dziecka, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 1, s. 11-24. Śliwerski B. (2017) Prawo dziecka do swoich praw, „Pedagogika Społeczna”, nr 4, s. 37-58. |
||
Efekty uczenia się: |
W-1 Student potrafi podać charakterystyczne cechy praktyk edukacyjnych opartych na różnych założeniach dotyczących natury człowieka, zwłaszcza opartych na behawioryzmie, psychologii poznawczej, psychologii humanistycznej oraz podejścia poznawczo-behawioralnego [K_W03] W-2 Student zna możliwe przyczyny zaburzeń w rozwoju przejawiające się ponadnormatywną agresją, nieśmiałością, impulsywnością. Zna przyczyny i skutki odrzucania dziecka przez rówieśników oraz rolę, jaką w tym procesie odgrywają rodzice i nauczyciele, grupa przedszkolna i klasa szkolna.[K_W21] U-1 Student potrafi dokonać analizy sytuacji dziecka z trudnościami w realizacji zadań typowych dla swojego wieku typowych oraz w relacjach z rówieśnikami i nauczycielami w przedszkolu i szkole, uwzględniając aktualną wiedzę dotyczącą przyczyn, przejawów i możliwych konsekwencji tych trudności. [K_U02] U-2 Student potrafi sformułować cele interwencji pedagogicznej w związku z hipotetycznymi przyczynami zaburzeń w rozwoju psychospołecznym dziecka/nastolatka i podać adekwatne do nich przykłady oddziaływań adresowanych do dziecka/nastolatka, do grupy przedszkolnej/klasy szkolnej i sugestie dla rodziców. [K_U03] |
||
Metody i kryteria oceniania: |
Metody i kryteria oceniania zwiera sylabus dotyczący semestru letniego, egzamin jest w sesji letniej |
||
Zakres tematów: |
1. Koncepcja wspomagania rozwoju dzieci i młodzieży w rodzinie, przedszkolu i szkole, w placówce socjalizacyjnej. Wprowadzenie do projektowania pracy profilaktyczno-wychowawczej na przykładzie klasy szkolnej. 2. Metody wspomagania rozwoju psychospołecznego dziecka w kontakcie indywidualnym: modelowanie i moralizowanie, powierzanie zadań, indukcja, „Język serca” M. Rosenberga. 3. Wspomaganie rozwoju kompetencji emocjonalnych we wczesnym dzieciństwie 4. Analiza programów wspomagania rozwoju psychospołecznego opartych na psychologii humanistycznej – „Przyjaciele Zippiego”, „Spójrz Inaczej” 5. Analiza wybranych programów uczenia umiejętności społecznych opartych na założeniach behawioryzmu - program C. Sutton, program E. McGinnis i A. Goldsteina, Przyjazna terapia behawioralna A. Kołakowskiego i A. Pisuli. 6. „Inne” dziecko w szkole – odrzucenie rówieśnicze – przyczyny, przejawy, skutki. Rola dorosłych i rówieśników w powstawaniu zjawiska stygmatyzacji dzieci odmiennych od rówieśników. 7. Zmiany w zakresie rozumienia przyczyn tego zjawiska i jego skutków oraz w koncepcjach pomagania dzieciom zagrożonym odrzuceniem i odrzucanym przez rówieśników. 8. Projektowanie działań wspierających rozwój psychospołeczny dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym. |
Grupy zajęciowe
Grupa | Termin(y) | Prowadzący |
Miejsca ![]() |
Akcje |
---|---|---|---|---|
1 |
co druga środa (nieparzyste), 16:00 - 17:30,
sala 128 |
Maria Deptuła | 14/15 |
szczegóły![]() |
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku: Pawilon |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.