Literatura romantyzmu 1000-FP12LR-SP
Konwersatorium (KON) Semestr letni 2019/20

Teksty literackie – lektury obowiązkowe i dodatkowe (do egzaminu obowiązują 2-3 pozycje dodatkowe wyszczególnione obok obowiązkowych)

Adam Mickiewicz (1798-1855) – Wybór poezyj, oprac. Cz. Zgorzelski, Wrocław 1986, t. 1 – BN I 6, t. 2 – BN I 66; Ballady i romanse; Konrad Wallenrod, oprac. S. Chwin, Wrocław 1991, BN I 72; Pan Tadeusz, oprac. S. Pigoń, Wrocław 1982, BN I 83; Dziady, [w:] Dzieła, t. 3, Warszawa 1949;

dodatkowe: Grażyna, [w:] Dzieła, Wyd. Narodowe, t. 2, Warszawa 1949; Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, oprac. S. Stefanowska, Wrocław 1956, BN I 17; Prelekcje paryskie. Wybór, przekład L. Płoszewski, oprac. M. Piwińska, Kraków 1997 (wybór)

Juliusz Słowacki (1809-1849) – Liryki, oprac. M. Bizan, P. Hertz, Warszawa 1956 lub: tenże, Dzieła wybrane, pod red. J. Krzyżanowskiego, t. 1: Liryki i powieści poetyckie, Wrocław 1979; Beniowski, oprac. A. Kowalczykowa, Wrocław 1996, BN I 13/14 lub oprac. J. Kleiner, Wrocław 1949, BN I 13/14; Kordian, oprac. M. Inglot, Wrocław 1974, BN I 2;

dodatkowe: Balladyna, oprac. M. Inglot, Wrocław 1984, BN I 51, Fantazy, oprac. M. Ingot, Wrocław 1968, BN I 105; Lilla Weneda, oprac. M. Ursel, Wrocław 1986; Sen srebrny Salomei, oprac. A. Kowalczykowa, Wrocław 1992, BN I 57; Ksiądz Marek, oprac. M. Piwińska, Wrocław 1991, BN I 29; Horsztyński, oprac. J. Ławski, Wrocław 2009; Krąg pism mistycznych, oprac. A. Kowalczykowa, Wrocław 1997

Zygmunt Krasiński (1812-1859) – Nie-Boska komedia, oprac. M. Iglot, Wrocław 1989 lub oprac. M. Janion, M, Grabowska, Wrocław 1969, BN I 24; Wiersze. Poematy, [w:] Wiersze, poematy, dramaty, oprac. M. Bizan, Warszawa 1980 (wybór)

dodatkowe: Agaj-Han. Powieść historyczna, Białystok 1998

Cyprian Kamil Norwid 1821-1883) – Wiersze, [w:] Pisma wybrane, wybór i oprac. J. W. Gomulicki, t. 1, Warszawa 1980 (wybór)

dodatkowe: Vade-mecum, oprac. J. Fert, BN I, Wrocław 1990 (wybór)

Antoni Malczewski (1793-1826) – Maria. Powieść ukraińska, oprac. R. Przybylski, Wrocław 1958, BN I 46 (lub oprac. H. Krukowska i J. Ławski, Białystok 1995)

Seweryn Goszczyński, Zamek kaniowski, oprac. M. Grabowska, M. Janion, Warszawa 1958; lubwstęp H. krukowska, Białystok 2002 Król zamczyska, oprac. M. Ingot, Wrocław 1961, BN I 50 – dodatkowo

Aleksander Fredro (1793-1876) – Śluby panieńskie, oprac. M. Inglot, Wrocław 1972, BN I 22 lub Zemsta, oprac. M. Inglot, Wrocław 1967, BN I 32; dodatkowe: Trzy po trzy, oprac. K. Czajkowska, Warszawa 1976 (fragm.), Pan Jowialski, oprac. W. Billip, Wrocław 1968, BN I; Dożywocie, oprac. M. Ingot, Wrocław 1081, BN I

Józef Ignacy Kraszewski – Chata za wsią lub Ulana, [w:] Powieści ludowe, t. 1-2, Warszawa 1955

dodatkowe: Latarnia czarnoksięska (seria I), oprac. E. Warzenica, Warszawa 1954

Józef Korzeniowski - dodatkowe: Kollokacja, oprac S. Kawyn, Wrocław 1958, BN I, Krewni, Wrocław 1955, BN I

Narcyza Żmichowska – Poganka, oprac. T. Żeleński (Boy), Wrocław 1950, BN I 121

Sztyrmer Ludwik - dodatkow: Powieści nieboszczyka Pantofla, oprac. A. Wojda, Kraków 2002 Uniwersitas

Henryk Rzewuski – Pamiątki Soplicy, oprac. Z. Lewinówna, Warszawa 1983 (wybór); oprac. Z. Szweykowski, Wrocław 2009, Ossolineum

Wincenty Pol – Wybór poezji, oprac. M. Janion, Wrocław 1963, BN I 180

Teofil Lenartowicz – Wybór poezji, oprac. J. Nowakowaki, Wrocław 1972, BN I 5 lub Poezje, Warszawa 1968

Kornel Ujejski – Wybór poezji i prozy, oprac. K. Poklewska, Wrocław 1992, BN I 37

Władysław Syrokomla – Wybór poezji, oprac. F. Bielak, Wrocław 1970, BN I 54

Józef Bohdan Zaleski – Wybór poezyj, oprac. B. Stelmaszczyk-Świontek, Wrocław 1985, BN I 30 (dodatkowo)

Walery Łoziński – Zaklęty dwór, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1959, BN I 96 (dodatkowo)

Idee programowe romantyków polskich, oprac. A. Kowalczykowa, BN I 261 (wybrane teksty)

Opracowania:

Syntezy:

A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, Warszawa 1991 (synteza epoki w serii Wielka Historia Literatury Polskiej)

D. Siwicka, Romantyzm 1822-1863, Warszawa 1995 (synteza epoki w serii Mała Historia Literatury Polskiej)

dodatkowo: A. Witkowska, Literatura romantyzmu, Warszawa 1987 (synteza epoki w serii Dzieje Literatury Polskiej)

Obraz Literatury Polskiej XIX i XX wieku, seria II: Polska literatura romantyczna do r. 1830 i na wielkiej emigracji oraz (2 tomy) oraz seria III: Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863 (3 tomy: w 1 m. in. - sylwetka A. Fredry, W. Pola; w 2 - T. Lenartowicza, Żmichowskiej w 3 -L. Sztyrmera, W, Syrokomli, J. I. Kraszewskiego) (z obu serii wybór haseł osobowych)

Inne:

(do egzaminu obowiązują minimum 2-3 pozycje dodatkowe spośród monografii oraz minimum 5 artykułów w czasopismach lub pracach zbiorowych)

Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1991 – wybór 6-10 haseł: akwatyczne motywy, anioł, bajeczne dzieje w literaturze, bajronizm, indywidualizm, ballada, bohater romantyczny, cmentarz (i grób), „czterdzieści i cztery”, dramat, dygresyjny poemat, egzotyzm (romantyczny), filomaci i filareci, gotycyzm, improwizacja, (romantyczny) ksiądz i zakonnik, liryka romantyczna, literatura Północy i literatura Południa, marzenie romantyczne, miłość, młodość, mesjanizm, metempsychoza, mistycyzm, romantyczny mit, natura, pejzaż, pielgrzym, podanie ludowe, poeta, romantyczna powieść, powieść poetycka, prometeizm, romantyzm – definicje, samobójstwo, towianizm, tyrteizm, wallenrodyzm, żeglarz;

Problemy polskiego romantyzmu, seria 1-3, Wrocław (kolejne serie wydane w latach 1971, 1974, 1981 (dodatkowo - wybór artykułów, np. z serii 3 J. M. Rymkiewicz, Ludzie dwoiści (Barokowa struktura postaci Słowackiego);

Ballada polska, oprac. Cz. Zgorzelski, Wrocław 1962, BN I 177 (wstęp - w powiązaniu z ćwiczeniami)

J. Bachórz, Jak pachnie na Litwie Mickiewicza?, [w:] Mickiewicz, W 190-lecie urodzin, Białystok 1993 (dodatkowo)

W. Borowy, O poezji Mickiewicza, t.1 ( Dziady II, IV), Lublin 1958

W. Borowy, O poezji Mickiewicza, t.2 (Dziady III)

W. Danek, Józef Ignacy Kraszewski, Warszawa 1973 (dodatkowo)

M. Grabowska, Primula veris romantyzmu polskiego, w: Rozmaitości romantyczne, Warszawa 1978 (dodatkowo)

M. Grabowska, Najwierniejszy uczeń wieszczów, [w:] Rozmaitości romantyczne, Warszawa 1978 (dodatkowo)

A. Gurbiel, „Świtezianka” Mickiewicza wobec dziedzictwa sentymentalizmu, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie”, Kraków 1978, z. 68, Prace Historycznoliterackie 7, wyd. 1979

W. Humięcka i H. Kapełuś „Ballady i romanse”, [w:] Ludowość u Mickiewicza, red. J. Krzyżanowski i R. Wojciechowski, Warszawa 1958 (dodatkowo)

M. Inlot, „Romantyczność” jako miniatura dramatyczna, „Literatura” 1978, nr 51/52

M. Inglot, Wyobraźnia poetycka Norwida, Warszawa 1988 (dodatkowo)

M. Janion, Zygmunt Krasiński. Debiut i dojrzałość, Warszawa 1962 (dodatkowo fragm.)

M. Janion, „Kuźnia natury”, [w tejże:] Gorączka romantyczna, Warszawa 1975 (dodatkowo)

M. Janion, Czas formy otwartej, Warszawa 1984 (fragm.)

A. Kowalczykowa, Romantyczni szaleńcy, Warszawa 1977;

A. Kowalczykowa, Pejzaż romantyczny, Kraków 1982 (obie pozycje dodatkowe) (lub hasło pejzaż w: Słowniku literatury polskiej XIX wieku)

A. Kowalczykowa, Słowacki, Warszawa 1994 (fragm.);

J. Kleiner, Słowacki, Wrocław 1969

J. Kleiner, Juliusz Słowacki. Dzieje twórczości, t. 1-4, Kraków 1999 (t. 2, Od „Balladyny” do „Lilli Wenedy”, t. 3, Okres „Beniowskiego”, t. 4., cz. 1-2, Poeta mistyk) (dodatkowo)

J. Lasecka-Zielakowa, Powieść poetycka w Polsce w okresie romantyzmu, Wrocław 1990, rozdz. A step – koń – kozak – ciemność – jedna dzika dusza – dodatkowo fragm. obowiązujące na ćwiczeniach)

D. T. Lebioda, Mickiewicz. Wyobraźnia i żywioł, Bydgoszcz 1996 (dodatkowo)

L. Libera, W Szwajcarii. Studium o Juliuszu Słowackim, Kraków 2001 (dodatkowo)

J. Ławski, Bo na tym świecie Śmierć. Studia o czarnym romantyzmie, Gdańsk 2008 (dodatkowo)

M. Maciejewski, Śmierci „czarne w piersiach blizny”. (O „Marii” A. Malczewskiego), „Pamiętnik Literacki” 1980, z. 3 (dodatkowo: tekst artykułu dostępny w Internecie)

M. Maciejewski, „Choć Radziwiłł, alem człowiek…”. Gawęda romantyczna prozą, Kraków 1988 (dodatkowo)

S. Makowski, Juliusz Słowacki, Warszawa 1987 (fragm. s. 68-82 i s. 283-289)

S. Makowski, E. Szymanis, Adam Mickiewicz, Warszawa 1992

S. Makowski, „Beniowski” Juliusza Słowackiego, Warszawa 1969 (dodatkowo) lub:

S. Makowski, Tęcze i świerzopy, Wrocław 1984, cz. II (dodatkowo)

S. Makowski, W szwajcarskich górach. Alpejskie krajobrazy Słowackiego, Warszawa 1976 (dodatkowo)

B. Ostromęcki, Lirnicy, trubadurzy i Tyrteje, Warszawa 1972 (dodatkowo)

S. Pigoń, „Pan Tadeusz”. Wzrost, wielkość, sława. Studium literackie, wyd. 2, Warszawa 2001

M. Piwińska, Złe wychowanie. Fragmenty biografii romantycznej, Warszawa 1981 i

M. Piwińska, Miłość romantyczna, Kraków 1984 (obie pozycje dodatkowe)

M. Piwińska, Juliusz Słowacki od duchów, Warszawa 1992 (dodatkowo)

S. Skwarczyńska, Studia i szkice literackie, Warszawa 1953, rozdz. Struktura świata poetyckiego w „Dziadach” Mickiewicza (dodatkowo)

Słowacki mistyczny, red. M. Janion, M. Żmigrodzka, Warszawa 1981 (dodatkowo)

Z. Stefanowska, Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu, Warszawa 1976 (rozdz. O „Romantyczności” i rozdz. Wielka - tak, ale dlaczego improwizacja?) (fragm. obowiązujące na ćwiczeniach)

W. Walicki, Mesjanizm Adama Mickiewicza w perspektywie porównawczej, Warszawa 2006 (dodatkowo)

A. Waśko, Romantyczny sarmatyzm. Tradycja szlachecka w literaturze polskiej lat 1831-1863, Kraków 2001 (dodatkowo)

W. Weintraub, Od Reja do Boya, Warszawa 1977, tylko rozdz. Między Plutarchem a Sowizdrzałem: „Pamiątki Soplicy” (fragm. obowiązujące na ćwiczeniach)

W. Weintraub, Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza, Warszawa 1983 (fragm. obowiązujące na ćwiczeniach, tj. rozdz. IX)

M. Woźniakiewicz-Dziadosz, Między buntem a rezygnacją. O powieściach Narcyzy Żmichowskiej, Warszawa 1978, rozdz. Struktura romantycznej powieści parabolicznej i Literackie tradycje powieściowej paraboli (dodatkowo)

M. Stępień, Narcyza Żmichowska, Warszawa 1968 (s. 160-217) (dodatkowo)

A. Ślisz, Henryk Rzewuski: Życie i poglądy, Warszawa 1986 (dodatkowo)

S. Treugutt, „Beniowski”.. Kryzys indywidualizmu romantycznego, Warszawa 1964 (dodatkowo - w powiązaniu z ćwiczeniami)

K. Wyka, „Pan Tadeusz”, t. 1, Warszawa 1963 (dodatkowo)

K. Wyka, Aleksander Fredro, Warszawa 1968 (dodatkowo)

Cz. Zgorzelski, O sztuce poetyckiej Mickiewicza, Warszawa 1976 (dodatkowo)

Cz. Zgorzelski, Liryka w pełni romantyczna. Studia i szkice o wierszach Słowackiego, Warszawa 1981(dodatkowo)

M. Żmigrodzka, Dwa oblicza wczesnego romantyzmu, „Pamiętnik Literacki” 1970, z. 1, s. 69-87 artykuł obowiązujący na ćwiczenia)

W01 / wymienia twórców, omawia reprezentatywne utwory okresu romantyzmu oraz ich koincydencje kulturowe; omawia najważniejsze gatunki i problemy dotyczące periodyzacji literatury romantyzmu oraz cechy charakterystyczne dla poetyki literatury romantyzmu (K_W14 P6S_WG)

W02 / prezentuje podstawowe wiadomości, terminy i metody z zakresu analizy i interpretacji literaturoznawczej oraz krytycznoliterackiej (K_W09 P6S_WG)

U01 / ocenia, selekcjonuje źródła wiedzy z zakresu historii literatury romantyzmu (K_U01 P6S_UW)

U02 / posługuje się podstawową terminologią z zakresu poetyki (rozpoznaje wyznaczniki gatunków literackich reprezentatywnych dla literatury romantyzmu) umożliwiającą analizę i interpretację romantycznych tekstów literackich w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym (K_U02 P6S_UW)

U03 / posiada umiejętność konstruowania wystąpień ustnych oraz tworzenia typowych prac pisemnych w języku polskim (referatów), dotyczących zagadnień szczegółowych z zakresu literatury romantyzmu, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych (K_U11 P6S_UK)

U04 / tworzy prace pisemne na wybrany temat z epoki romantyzmu z zastosowaniem właściwego aparatu naukowego, samodzielnym wyborem źródeł naukowych, w tym aktualnego stanu badań )najnowszych publikacji) na zadany/wybrany temat (K_U12 P6S_UK)

K01 / rozumie potrzebę nieustannego samokształcenia (K_K01 P6S_KK)

K02 / uświadamia sobie konieczność integracji wiedzy o kulturze literackiej okresu romantyzmu i historii Polski w XIX w. w budowaniu tożsamości narodowej (K_K08 P6S_KR)

Sprawdzenie osiągnięcia efektów nauczania zostanie przeprowadzone przy pomocy pracy pisemnej na jeden z tematów zaproponowanych i omówionych przez prowadzącego moduł:

zaliczenie z oceną na podstawie pracy pisemnej lub pisemnego kolokwium z zakresu ćwiczeniowego + (chętni studenci) przygotowanie referatu:

ocena dostateczna: student zalicza pracę pisemną / kolokwium-test na ocenę dostateczną, (niekoniecznie) redaguje mogące podnieść ocenę prace pisemne (referaty) definiujące i opisujące wybrane (wskazane) elementy wiedzy z literatury romantyzmu

ocena dobra: zalicza pracę pisemną / kolokwium-test na ocenę dobrą; opracowuje (redaguje) prace pisemne (referaty) definiujące i opisujące wybrane elementy wiedzy z literatury romantyzmu na ocenę dobrą

ocena bardzo dobra: student zalicza pracę pisemną / kolokwium-test na ocenę bardzo dobrą; wnikliwie opracowuje (redaguje) prace pisemne (referaty) definiujące i opisujące wybrane elementy wiedzy z literatury romantyzmu na ocenę bardzo dobrą

Przedmiotem ćwiczeń są następujące zagadnienia:

I. Określenie tematyki i metodologii ćwiczeń.

II. Spory przełomu romantycznego jako rywalizacja programów literatury narodowej. Różne koncepcje poezji w okresie sporów przełomu romantycznego w Polsce (1818-1830): koncepcja „poezji ludu” i poezji transcendentalnej oraz poezji narodowej. (Ranga i problematyka wystąpienia Adama Mickiewicza w Przemowie (O poezji romantycznej); Kazimierza Brodzińskiego w O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej; koncepcja Maurycego Mochnackiego: w manifeście krytycznym O duchu i źródłach poezji w Polszcze)

III. Ballada romantyczna. Romantyczność jako wykład romantycznej epistemologii. Świtezianka jako wykład romantycznej ontologii

IV. Dramat romantyczny

1. Dziady wileńsko-kowieńskie – poszukiwania własnej formy dramatycznej. Ludowość II cz. Dziadów. IV część Dziadów – indywidualizm i egzemplifikacja romantycznej filozofii miłości

2. Okoliczności powstania, budowa, główne motywy i problematyka Dziadów drezdeńskich

3. Dziadów część III – poemat profetyczny

V. Romantyczna powieść poetycka. Maria A. Malczewskiego

VI. Poemat dygresyjny. Beniowski J. Słowackiego

VII. Powieść psychologiczna. Poganka N. Żmichowskiej

VIII. Pan Tadeusz – romantyczny poemat uniwersalny. Rozważania o tekście, akcji, tle historycznoliterackim, bohaterach i ukrytych wymiarach poematu. Kultura szlachecka w utworze.

IX. Proza romantyczna. Gawęda szlachecka. / Kontynuatorzy tradycji gawędowej: Wincenty Pol i Władysław Syrokomla / Poezja krajowa: Kornel Ujejski -„najwierniejszy uczeń wieszczów”; Teofil Lenartowicz- „lirnik mazowiecki”

XI. Powieści ludowe J. I. Kraszewskiego (Ulana lub Chata za wsią)

XII. Miejsce Aleksandra Fredry w literaturze okresu romantyzmu / Liryka romantyków – wybór – dodatkowo jeśli czas zajęciowy pozwoli