Uniwersytet Kazimierza Wielkiego - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia filozofii średniowiecznej 1400-Fil12HFS-SP
Wykład (WYK) Semestr letni 2020/21

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 30
Limit miejsc: (brak limitu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Rygory zaliczenia zajęć: zaliczenie na ocenę
Literatura uzupelniająca: - M. Bloch, "Społeczeństwo feudalne", tłum. E. Bąkowska, Warszawa 1981
- J. Domański, „Scholastyczne i „humanistyczne” pojęcie filozofii, Kęty 2005
- E. Gilson, "Duch filozofii średniowiecznej", tłum. J. Rybałt, Warszawa 1958
- W. Seńko, "Jak zrozumieć filozofię średniowieczną", Kęty 2001
- S. Swieżawski, "Święty Tomasz na nowo odczytany", Poznań 2002
- J.P. Torrell, "Tomasz z Akwinu – człowiek i dzieło", tłum. A. Kuryś, Kęty-Warszawa 2008
- K. Zakrzewski, Bizancjum w średniowieczu, Kraków 1995



Metody dydaktyczne: metody dyskusyjne
wykład konwersatoryjny
wykład kursowy
Literatura:

- F. Copleston, "Historia filozofii", t. II (Od Augustyna do Szkota), Warszawa 2000 (fragmenty)

- E. Gilson, "Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich", tłum. S. Zalewski, Warszawa 1987 (fragmenty)

- S. Swieżawski, "Dzieje europejskiej filozofii klasycznej", Warszawa-Wrocław 2000 (fragmenty)

Efekty uczenia się:

W01- zna i rozumie na poziomie podstawowym rolę filozofii średniowiecznej w kształtowaniu kultury (K_W01)

W02 - zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się głównych idei filozofii średniowiecznej (K_W08)

W03 - zna idee i argumenty wybranych przedstawicieli filozofii średniowiecznej na podstawie samodzielnej lektury ich pism (K_W09)

U01 - czyta i interpretuje teksty wybranych przedstawicieli filozofii średniowiecznej (K_U03)

U02 - słucha ze zrozumieniem czytane fragmenty wybranych filozofów średniowiecza (K_U04)

U03 - analizuje argumenty filozoficzne obecne w tekstach średniowiecznych filozofów, identyfikuje ich kluczowe tezy i założenia (K_U06)

U04 - pisze prosty tekst filozoficzny dotyczący relacji wiary i rozumu w średniowieczu z samodzielnym doborem literatury (K_U13)

U05 - rozumnie odmienne postrzeganie życia społecznego przez osoby pochodzące z różnych środowiska i kultur (K_U17)

K01- ma świadomość znaczenia europejskiego dziedzictwa filozofii średniowiecznej dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych (K_06)

Metody i kryteria oceniania:

PRACA PISEMNA

OBECNOŚĆ I AKTYWNOŚĆ NA ĆWICZENIACH

Zakres tematów:

- zadnienia wstępne: kwestie chronologii, koniec filozofii starożytnej, okres patrystyczny, nowy charakter filozofii - filozofia chrześcijańska, relacja między filozofią a teologią, platonizm i arystotelizm w średniowieczu – kwestia źródeł i inspiracji, wpływ filozofów arabskich i żydowskich, scholastyka, szkolnictwo w średniowieczu, artes liberales, uniwersytety

- Św. Augustyn (354-430) - neoplatonizm Augustyna, wiedza/mądrość; filozofia/wiara; credo ut intelligam – wierzę, abym zrozumiał; intellectus est merces fidei – zrozumienie jest uwieńczeniem wiary, rozum/autorytet, Augustyna droga ku Bogu, dowód na istnienie Boga, koncepcja szczęścia, realizm egzystencjalny – antrologiczny punkt wyjścia w poznaniu („metafizyka wewnętrznego doświadczenia”), iluminacja, kwestie etyczne u św. Augustyna, państwo Boże i państwo ziemskie

- Boecjusz (480-524) – jego rola w „przekazie” Arystotelesa (Pseudo-Dionizy – elementy neoplatońskie, Boecjusz – doktryny arystotelesowskie/ tłumaczenie na łacinę Organonu), teologia naturalna, (O pocieszeniu, jakie daje filozofia), mistrz przekładu i metody naukowej, klasyczna definicja osoby

- Jan Szkot Eriugena (810-877) – kontekst: „renesans karoliński”, Alkuin (730-804); neoplatonizm Eriugeny, dwie drogi poznania Boga: afirmatywna i negatywna (nawiązanie do Pseudo-Dionizego), koncepcja Boga i Jego natury, problem panteizmu

- Św. Anzelm z Canterbury (1033-1109) – spór dialektyków i atydialektyków, „drugi Augustyn”, szczytowy etap scholastyki: relacja wiary i rozumu - fides quaerens intellectum, rectus ordo - metoda „słusznego porządku”, idea prawdy, dowód ontologiczny

- Abelard (1079-1142) – spór o uniwersalia, nominalizm (ale także: konceptualizm, umiarkowany realizm pojęciowy, skrajny realizm pojęciowy)

- filozofia arabska: recepcja Arystotelesa i pośrednictwo filozofii arabskiej, Awicenna (980-1037) - „natura trzecia” jako przedmiot metafizyki, Awerroes (1126-1198) – jego komentarze do pism Arystotelesa jako kulminacji ludzkiego intelektu, problem stosunku filozofii do teologii

- Św. Bonawentura (1217-1274) i Mistrz Eckhart (1260-1327/1328) – średniowieczny mistycyzm

- Roger Bacon (1210/1215-1294) - średniowieczny empiryzm

- Św. Tomasz z Akwinu (1225-1274) – duch filozofii św. Tomasza, stosunek św. Tomasza do Arystotelesa, rozdział filozofii i teologii, metafizyka: akt i możność, istota i istnienie, „drogi” św. Tomasza; natura Boga, creatio ex nihilo, problem zła, nauka o człowieku, tomaszowa teoria poznania, teoria moralna, teoria polityczna, tomizm

- Jan Duns Szkot (1270-1308) – prymat wiary wobec rozumu, intuicji wobec abstrakcji, woli wobec myśli, metafizyka Szkota (esencjalizm - natura communis), dowód na istnienie Boga

- Wilhelm Ockham (około 1300-1349/1350) – krytycyzm średniowieczny, via moderna, sceptycyzm, „brzytwa” Ockhama

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 każdy czwartek, 11:00 - 12:30, (sala nieznana)
Sylwester Warzyński 9/10 szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.
J.K. Chodkiewicza 30
85-064 Bydgoszcz
tel: +48 52 32 66 429 https://ukw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)