Uniwersytet Kazimierza Wielkiego - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Krytyka i interpretacja źródeł opisowych 1000-H36KROPI-SP
Konwersatorium (KON) Semestr letni 2021/22

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 30
Limit miejsc: (brak limitu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Rygory zaliczenia zajęć: zaliczenie na ocenę
Metody dydaktyczne: ćwiczenia konwersatoryjne
wykład konwersatoryjny
Literatura:

ad. 2

• Modzelewski, Karol. “Przełom antypozytywistyczny i strukturalizm w Mitologii Słowian Aleksandra Gieysztora.” Historia Slavorum Occidentis, 3(30) (2021): 278–97.

• Moszyński, Leszek. “Dlaczego naukowe opisy prasłowiańskich wierzeń są tak różnorodne.” Studia Mythologica Slavica 1 (1998): 35–44.

• Rosik, Stanisław. “‘Sponsae Christi’ oraz ‘dii manu facti’ w Kronice Thietmara: Elementy konwencji dziejopisarskiej w służbie historiologii.” W: ‘Viae historicae’: Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Lechowi A. Tyszkiewiczowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Red. Antoni Barciak, 415–21. Acta Universitatis Wratislaviensis Historia 152. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 2001.

• Rosik, Stanisław. “Połabskie władztwo ‘księcia demonów’. Teologiczne uwarunkowania opisów pogańskich wierzeń.” W: Studia z historii średniowiecza. Red. Mateusz Goliński, 7–21. Acta Universitatis Wratislaviensis Historia 163. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2003.

ad. 3

• Banaszkiewicz, Jacek. “Gall Anonim – tradycja historyczna Piastów jako wykład o początkach rodu-dynastii i Polski, w planie podobnych realizacji dziejopisarskich XII stulecia.” W: Przeszłość w kulturze średniowiecznej Polski I. Red. Jacek Banaszkiewicz, Przemysław Dąbkowski and Piotr Węcowski, 241–69. Warszawa: Instytut Historii PAN; Neriton, 2018.

• Banaszkiewicz, Jacek. “‘Origo et religio’ - wersja słowiańska (o sposobach budowania tożsamości wspólnotowej w społeczeństwach wcześniejszego średniowiecza - ‘wzorcotwórcze pamiątki’ i opowieści o nich).” In Trzy po trzy o dziesiątym wieku. Red. Michał Tomaszek, 315–49. Kraków: Avalon, 2014.

• Banaszkiewicz, Jacek. “Zamach stanu w Gnieźnie.” Rocznik Antropologii Historii, 2(3) (2012): 239–52.

• Gniadek-Zieliński, Michał. “Wolność jako fundament konstytuujący wspólnotę we wczesnym średniowieczu.” W: Pro libertate! Niezależność, suwerenność, niepodległość w dziejach. Red. Michał. Gniadek-Zieliński, 37–76. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, 2019.

• Michałowski, Roman. “Postacie wędrowców w piastowskiej legendzie dynastycznej (XII–XIV w.).” W: Monarchia - społeczeństwo - tożsamość: Studia z dziejów średniowiecza. Red. Katarzyna Gołąbek et al., 39–50. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2020.

• Modzelewski, Karol. “Kto postrzygł Siemowita? Słowiańscy dioskurowie w micie dynastycznym Piastów.” Kwartalnik Historyczny 124.4 (2018): 661–75.

ad. 4

• Banaszkiewicz, Jacek. “‘Na koronę mego cesarstwa! To, co widzę, większe jest, niż wieść niesie’: Mechanizm fabularny ‘wizyty Saby u Salomona’ w średniowiecznych realizacjach kronikarsko-epickich (Kronika salernitańska, Kronika Galla, Pèlerinage Charlemagne, Galien Restoré).” W: Na szlakach dwóch światów. Studia ofiarowane profesorowi Jerzemu Hauzińskiemu. Red. Agnieszka Teterycz-Puzio, 352–82. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej w Słupsku, 2016.

• Michałowski, Roman. “Relacja Galla Anonima o Zjeździe Gnieźnieńskim.” W: Tekst źródła. Krytyka, interpretacja. Red. Barbara Trelińska, 57–64. Warszawa: DiG, 2005.

• Wiszewski, Przemysław. “How Many Sources in a Source… On the Multiplicity of Voices in the Narration Structure in the Chronicle by Gallus Anonymous.” W: Gallus Anonymous and His Chronicle in the Context of Twelfth-Century Historiography from the Perspective of the Latest Research. Red. Krzysztof Stopka, 1–17. Kraków: Polish Academy of Arts and Sciences, 2010.

ad. 5

• Banaszkiewicz, Jacek. “Gall jako historyk poważny, czyli dlaczego dzieje i Bolesława Chrobrego, i Bolesława Krzywoustego są prawdziwe i niegroteskowe.” Przegląd Historyczny 99.3 (2008): 399–410

• Banaszkiewicz, Jacek. “Książę polski Bolesław i szkocki rycerz Desiré: Dwie opowieści o potomkach zrodzonych za wstawiennictwem św. Idziego (Gall, ‘Epylogus’ i ks. I, rozdz. 30-31 oraz ‘Le lai de Desiré’ koniec XII w.).” W: Jacek Banaszkiewicz, W stronę rytuałów i Galla Anonima, 344–76. Kraków: Avalon, 2018.

• Dalewski, Zbigniew. “Pamięć i zapomnienie: Dynastia piastowska w kronice Galla Anonima.” W: ‘Memoria et damnatio memoriae’ ve středověku. Red. Martin Nodl and Piotr Węcowski, 71–80. Colloquia mediaevalia Pragensia 15. Praha: Filosofia, 2014.

• Żmudzki, Paweł. “Wędka króla Rusinów (Gall Anonim, ks. 1, rozdz. 7).” Studia Źródłoznawcze 55 (2017): 27–50.

ad. 6

• Barciak, Antoni. “Kryzys lat trzydziestych XI wieku w historiografii polskiej.” W: Kościół, kultura, polityka w państwie pierwszych Piastów. Red. Waldemar Graczyk et al., 53–64. Warszawa, Ciechanów: Wydawnictwo Naukowe UKSW; Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, 2016.

• Kuźmiuk-Ciekanowska, Agnieszka. “Święty Wojciech wraca do Pragi – relacja Kosmasa o przeniesieniu relikwii świętego biskupa.” Historia Slavorum Occidentis 1(2) (2012): 94–103.

• Matla-Kozłowska, Marzena, and Wojciech Baran-Kozłowski. “Gall i Kosmas o wydarzeniach końca lat 30 XI wieku w Polsce. Wyprawa Brzetysława w wersji ‘polskiej’ i ‘czeskiej.’” W: Wielkopolska, Polska, Czechy: Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane profesorowi Bronisławowi Nowackiemu. Red. Zbyszko Górczak and Jacek Jaskulski, 33-46. Publikacje Instytutu Historii UAM 88. Poznań: Instytut Historii UAM, 2009.

• Wiszewski, Przemysław. ‘Domus Bolezlai’: W poszukiwaniu tradycji dynastycznej Piastów do około 1138 roku. Acta Universitatis Wratislaviensis 3067. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2008. S. 235–242

ad. 7

• Fiuta, Łukasz. “Anioł: Sen Leszka Czarnego – fabularyzacja czy historia prawdziwa? Szkic o poetyce pisarstwa historycznego.” https://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/publication/31968

• Kotecki, Radosław. “Pious Rulers, Princely Clerics, and Angels of Light: Imperial Holy War Imagery in Twelfth-Century Poland and Rus’.” W: Christianity and War in Medieval East Central Europe and Scandinavia. Red. Radosław Kotecki, Carsten S. Jensen and Stephen Bennett, 159–88. Beyond medieval Europe [10]. Leeds: Amsterdam University Press; Arc Humanities Press, 2021.

• Panfil, Tomasz. “Przejawy wiary w Bożą pomoc w czasie wojny w literaturze i obyczaju staropolskim.” Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 39.3/4 (1996): 73–84.

• Żmudzki, Paweł. “Las Solec i Las Birnamski. Nadnaturalna pomoc dla Bolesława Pobożnego w walce z Kazimierzem Konradowicem (‘Rocznik kapituły poznańskiej’, 1259 rok).” W: ‘Homini, qui in honore fuit’. Księga pamiątkowa poświęcona śp. profesorowi Grzegorzowi Białuńskiemu. Red. Alicja Dobrosielska, Aleksander Pluskowski, Seweryn Szczepański, 429–44. Olsztyn: Towarzystwo Naukowe Pruthenia, 2020.

• Żmudzki, Paweł. “Opisy bitew ukazujące wojowników gotowych przyjąć swój los (przykłady słowiańskie XI-XIII w.).” W: Sacrum: Obraz i funkcja w społeczeństwie średniowiecznym. Red. Aneta Pieniądz-Skrzypczak and Jerzy Pysiak, 151–75. Aquila volans 1. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2005.

ad. 8

• Borkowska, Urszula. “Św. Stanisław w koncepcji narodowej Jana Długosza.” Znak 31.4-5(298-299) (1979): 344-357.

• Kürbis, Brygida. “Jak czytać najstarsze teksty o św. Stanisławie.” Znak 31.45(298-299) (1979): 319–43.

• Skibiński, Edward. “Biskup i monarcha.” W: ‘Docendo discimus’. Studia historyczne ofiarowane Profesorowi Zbigniewowi Wielgoszowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Red. Zbigniew Wielgosz, Krzysztof Kaczmarek, Jarosław Nikodem, 99–109. Publikacje Instytutu Historii UAM 32. Poznań: Instytut Historii UAM, 2000.

• Węcowski, Piotr. “Strata korony królewskiej po śmierci św. Stanisława w opinii pisarzy późnego średniowiecza.” W: ‘Christianitas Romana’: Studia ofiarowane Profesorowi Romanowi Michałowskiemu. Red. Krzysztof Skwierczyński, 274-299. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.

• Wiszewski, Przemysław. “The Death of St Stanisław, Bishop of Kraków in ca. 1079 and Three Faces of Truth in History: Primary Sources, Historical Studies and History in Education.” W: What is Truth? In Philosophy and in Different Scientific Disciplines. Red. Hashi Hisaki, 71-87. Vienna: Scientific Centre of the Polish Academy of Sciences in Vienna, 2011.

ad. 9

• Gawron, Jan. “Czarna legenda biskupa krakowskiego Pawła z Przemankowa.” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, Historia 71 (2016): 25-64.

• Harvey, Katherine. “Food, Drink, and the Bishop in Medieval England, ca. 1100–ca. 1300.” Viator 46.2 (2015): 155–76.

• Kotecki, Radosław, Jacek Maciejewski. “Writing Episcopal Courage in Twelfth-Century Poland: Gallus Anonymous and Master Vincentius.” W: Episcopal Power and Personality in Medieval Europe, 900-1480. Red. Peter Coss et al., 35–61. Medieval Church Studies 42. Turnhout: Brepols, 2020.

• Kotecki, Radosław. “Aleksander z Malonne – ‘persona mixta’. Wojowniczy biskup na krańcach chrześcijańskiego świata i jego kronikarski portret.” Studia Źródłoznawcze 55 (2017): 51–78.

ad. 10

• Bieniak, Janusz. “Polityczne okoliczności śmierci księcia Leszka Białego.” W. Gąsawa w pamięci historycznej. W związku z 620. rocznicą lokacji miasta. Red. Dariusz Karczewski, 35–60. Inowrocław: Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Inowrocławiu, 2009.

• Jurek, Tomasz. “Gąsawa - w obronie zdrajcy.” Roczniki Historyczne 62 (1996): 151–67.

• Labuda, Gerard. “Śmierć Leszka Białego (1227).” Roczniki Historyczne 61 (1995): 7–35.

• Nowakowski, Tomasz. “Jan Długosz o wydarzeniach gąsawskich 1227 roku.” W: Gąsawa w pamięci historycznej: W związku z 620. rocznicą lokacji miasta. Red. Dariusz Karczewski, 119–36. Inowrocław: Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Inowrocławiu, 2009.

• Śliwiński, Błażej. “O charakterze zjazdu gąsawskiego i rzekomo mającej tam miejsce bitwie.” Studia z Dziejów Średniowiecza 19 (2015): 179–96.

ad. 11

• Aurast, Anna. “Obcy sąsiedzi. Obcy pod względem wyznaniowym i etnicznym w Kronice Anonima zwanego Gallem.” Biuletyn Polskiej Misji Historycznej 5 (2009): 65–91.

• Jurek, Tomasz. “Mazowieckie świnie, Ślązacy i dobrzy ludzie z ziemi sandomierskiej. Z badań nad stereotypami dzielnicowymi w Polsce późnośredniowiecznej.” W: Świat średniowiecza. Studia ofiarowane Profesorowi Henrykowi Samsonowiczowi. Red. Agnieszka Bartoszewicz et al., 716–33. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2010.

• Morawiec, Jakub. “Postrzeganie obcych w średniowiecznej historiografii i skandynawskiej i polskiej w X–XII w.” W: Oryginalność czy wtórność? Studia poświęcone polskiej kulturze politycznej i religijnej (X-XIII wiek). Red. Roman Michałowski, Grzegorz Pac, 397–833. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2020.

• Suchenek, Adam. “Wizerunek obcych w Powieści minionych lat a samoidentyfikacja narodowa mieszkańców Rusi Kijowskiej.” W: Z dziejów średniowiecznej Europy Środkowo-wschodniej: Zbiór studiów. Red. Jan Tyszkiewicz, 83–98. Fasciculi historici novi 6. Warszawa: DiG, 2007.

ad. 12

a. Gauvard, Claude. “Fear of Crime in Late Medieval France.” W: Medieval Crime and Social Control. Red. B. A. Hannavalt, D. Vallace, 1–48. (London, 1999).

b. Kotecki, Radosław. “Obraz przemocy w zeznaniach świadków procesów polsko-krzyżackich z XIV wieku - między stereotypem a rzeczywistością.” https://www.academia.edu/3837438/Obraz_przemocy_w_zeznaniach_%C5%9Bwiadk%C3%B3w_proces%C3%B3w_polsko_krzy%C5%BCackich_z_XIV_wieku_mi%C4%99dzy_stereotypem_a_rzeczywisto%C5%9Bci%C4%85

c. Kotecki, Radosław. “The Desecration of Holy Places According to Witnesses’ Testimonies in the Polish-Teutonic Order Trials of the 14th Century.” W: Arguments and Counter-Arguments: The Political Thought of the 14th- and 15th Centuries during the Polish-Teutonic Order Trials and Disputes. Edited by Wiesław Sieradzan, 69–110. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012.

Efekty uczenia się:

Student poznaje i ćwiczy różne podejścia do odczytywania źródeł narracyjnych począwszy od klasycznych (pozytywistycznych) modeli po nabierające znaczenia czerpiące z antropologii kulturowej podejścia narratywistyczne i strukturalistyczne. Poznaje silne i słabe strony tych paradygmatów . Rozumie postmodernistyczne postulaty w badaniach źródeł opisowych

Metody i kryteria oceniania:

O ocenie końcowej decyduje w stosunku 50% do 40%:

1. ocena uzyskana z kolokwium z treści programowych i umiejętności analizy źródła opisowego.

2. ocena stopnia przygotowania do zajęć oraz aktywności na zajęciach (ćwiczenia praktyczne)

Ocena z kolokwium na podstawie następującej skali: bdb =/> 95%; db+ =/> 85%; db =/> 80 %; dst+ =/> 70%; dst =/> 60%; ndst < 60%

Zakres tematów:

1. "Klasyczne" i "nieklasyczne" podejście do krytyki i interpretacji źródeł opisowych

2. Zagadnienie "interpretatio romana" i "interpretatio christiana" pogańskich religii słowiańskich w dziejopisarstwie

3. Narracje o początkach ludów i dynastii oraz ich struktury w średniowiecznym dziejopisarstwie

4. Różne historiograficzne wizje zjazdu gnieźnieńskiego i co z nich wynika

5. Konstruowanie pamięci o czynach dynastii i problem “damnatio memoriae” na przykładzie kroniki Anonima Galla. Gall - wiarygodny historiograf?

6. XI-wieczny kryzys państwowości polskiej w świetle dziejopisarstwa polskiego i obcego

7. Wojna i sacrum w piśmiennictwie historiograficznym. Problem przedstawiania interwencji nadprzyrodzonej, hierofanii i rytów wojennych

8. Postać św. Stanisława, konflikt z królem i śmierć biskupa jako problem w wykładzie dziejów Polski

9. Sylwetka biskupa w przez pryzmat narracji hagiograficznych i historiograficznych

10. Wydarzenia gąsawskie 1228 roku. Źródła opisowe a granice poznania faktografii “rzeczywistej”

11. Postrzeganie i przedstawianie obcych w średniowiecznych źródłach narracyjnych

12. Rzeczywistość opisana przez pryzmat stereotypu. Na przykładzie relacji o wojnach polsko-krzyżackich pierwszej połowy XIV w.

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 (brak danych), (sala nieznana)
Radosław Kotecki 1/1 szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.
J.K. Chodkiewicza 30
85-064 Bydgoszcz
tel: +48 52 32 66 429 https://ukw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)